Lezing over onderwijs en (verdwenen) scholen in Helvoirt

Op woensdag 7 december 2022 om 19.30 uur geeft Jan van Balkom een lezing in DePetrus over de ontwikkeling van het onderwijs in Helvoirt sinds de Middeleeuwen. De lezing vindt plaats in het kader van de tentoonstelling ‘ Verdwenen scholen in Vught’ die binnenkort wordt ingericht in DePetrus.
Ontwikkeling van het onderwijs in Helvoirt De leefgemeenschap Helvoirt kende gedurende de eeuwen weinig scholen. Het eerste school gebouw dateert van 1688. Het onderwijs (of wat daarvoor doorging) werd georganiseerd door de overheid. Staatsonderwijs was bedoeld om de normen en waarden van de overheid over te brengen op de volgende generatie. Ook tijdens en na de Reformatie bleef het protestantse onderwijs lange tijd dominant. De Fransen introduceerden in 1795 in Nederland het principe van scheiding van staat en kerk. Een lange Schoolstrijd (1834-1848) moest gevoerd worden om gelijkberechtiging en gelijke bekostiging voor het bijzonder onderwijs te krijgen. Na een langdurige politieke en maatschappelijke strijd werd uiteindelijk in 1917, met instemming van alle grote politieke stromingen in Nederland, de financiële gelijkstelling bereikt. In artikel 23 van de Grondwet is deze gelijkstelling vastgelegd. Daarmee kreeg de katholieke bevolking steeds meer vat op onderwijs en opvoeding. Ook in Helvoirt. De nonnenkwamen de katholieke meisjes onderwijzen en ze ontfermden zich op de bewaarschool over de kleuters. Er werden prachtige gebouwen neergezet en er kwamen betrokken mensen voor de klas staan. De huisarts dokter Landman schonk 20.000 gulden om een school voor katholieke jongens te bouwen.
Gesloopt
Helaas zijn veel mooie gebouwen roemloos gesloopt. Ze bepaalden het straatbeeld. Vooral oudere Helvoirtenaren herinneren zich nog die periode. Ook namen van nonnen, schoolmeesters en juffrouwen roepen nog herkenning op. Er is ruimte om de verhalen die erbij horen op te halen en te delen. De Landmanschool is ontsnapt aan de sloopkogel en momenteel wordt er nagedacht over een nieuwe bestemming. Anno 2022 is het Helvoirtse basisonderwijs ondergebracht in het multifunctionele HelvoirThuis.
Vind je het leuk meer te horen over de ontwikkeling van het onderwijs in Helvoirt sinds de Middeleeuwen? Kom dan op woensdag 7 december om 19.30 uur naar DePetrus. Jan van Balkom vertelt het verhaal aan de hand van anekdotes, historische gegevens en beelden. De entree bedraagt€ 8,00 per persoon. De lezing vindt plaats in het kader van de tentoonstelling ‘Verdwenen scholen in Vught’. Deze tentoonstelling wordt binnenkort ingericht in DePetrus.